“อาจารย์ธัญดำน้ำไหมคะ”  พวกเขาหมายถึงการดำน้ำลึกโดยใช้ถังออกซิเจน หรือ Scuba Diving

เหตุผลหนึ่งคือเพราะนักดำน้ำชอบคุยเรื่องดำน้ำ และชอบหาเพื่อนคุยว่าไปทริปไหนมาบ้าง มีไซต์ไหนแนะนำ

แต่อีกเหตุผลเฉพาะเจาะจงลงไปคือ เพราะผมเป็นน้องชาย อ.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ ซึ่งใครๆรู้จักแกดีในฐานะผู้พิทักษ์ทะเลไทย เมื่อพี่ดำ(น้ำ) น้องก็ควรดำด้วย จริงไหม

“เปล่าครับ เผอิญผมใช้ชีวิตส่วนใหญ่อยู่ประเทศหนาวๆ เลยไม่มีโอกาสได้ดำน้ำ” เป็นคำตอบที่ผมใช้มาตลอดแบบขอไปที ก่อนยิ้มแห้งๆ แล้วพยายามเปลี่ยนเรื่องคุย

เพราะเหตุผลที่แท้จริงของผมก็คือ ผมเป็นคนไม่ชอบว่ายน้ำ ว่ายน้ำไม่เก่ง เลยไม่สบายใจที่จะอยู่ใกล้ๆ น้ำ ยิ่งพูดถึงการลงไปในทะเลยิ่งสยอง

สมัยเรียนอยู่ประสานมิตร จำได้ว่าเพื่อนๆ เรียนว่ายน้ำกันระดับ ‘ปลาโลมา’ ‘ปลาฉลาม’ กันไปหมดแล้ว ผมยังต๋อมแต๋มอยู่ที่ ‘ปลาปั๊กเป้า’ เป็นปี

เหตุการณ์ที่จำได้แม่นเกี่ยวกับการว่ายน้ำคือ เคยเห็นเพื่อนแข่งว่ายน้ำแต่กลับจมบุ๋งลงไปหลังจากออกตัว ต้องช่วยกันเอาไม้ตักขยะงัดตัวขึ้นมา กับอีกครั้งจำได้ว่าตัวเองประท้วง ไม่ยอมเรียนว่ายน้ำ ด้วยการล็อคประตูห้องนอนไม่ยอมเปิด มีแต่เรื่อง(ไม่)น่าจดจำทั้งนั้น

ขณะเขียนเรื่องถึงคุณผู้อ่านในวันนี้ ผมเพิ่งกลับมาจากทริปดำน้ำ 5 คืน 6 วันในอันดามัน ไม่รวมทริปอื่นๆ ที่ดำในมาเลเซีย ดำในฟิลิปปินส์ รวมถึงสิปาดันอันเป็นสวรรค์ของบรรดานักดำน้ำทั่วโลกด้วย

ผมกล่อมตัวเองให้ดำน้ำได้อย่างไร? ฝากข้อคิดสำหรับผู้นำสมองสัก 2-3 ข้อครับ

• Environment เป็นตัวสร้างการเปลี่ยนแปลงที่ดี Change เกิดขึ้นได้หากสิ่งแวดล้อมบังคับให้เราเปลี่ยน กรณีนี้ผมไปเรียนดำน้ำพร้อมลูก เพราะถ้าพินและธีร์ดำน้ำได้ แต่พ่อแม่ลงไม่ได้ เวลาไปเที่ยวจะทำอย่างไร ดังนั้นสถานการณ์จึงสร้างวีรบุรุษ (เวอร์ไปนิด) ที่น่าสนคือโมเดล BASE ซึ่งผมเคยเขียนถึงไว้หลายครั้ง อธิบายว่าสมองสามารถเรียนรู้ที่จะชอบสิ่งที่เปลี่ยนได้ แม้ตอนแรกเราจะไม่อยากเปลี่ยน เหมือนกับตอนนี้ผมกับเพชรกลายเป็นพวกคลั่งดำ วางแผนจะไปดำน้ำกันอีกหลายทริปในปีนี้
• สิ่งที่คิดอาจไม่ได้เป็นอย่างที่คาด พอรู้จักการดำน้ำ ผมกลับพบว่าความกลัวซึ่งเคยมีเกี่ยวกับการว่ายน้ำ เป็นสิ่งที่คิดไปเองทั้งเพ ตรงกันข้าม ผมรู้สึกว่าจริงๆ การดำน้ำถูกสร้างมาสำหรับคนที่ว่ายน้ำไม่เก่งโดยเฉพาะ คิดเช่นนี้เพราะทักษะต่างๆ ในการดำน้ำเกือบจะตรงกันข้ามกับสิ่งที่ผมต้องทำเวลาว่ายน้ำ เช่น ว่ายน้ำต้องพยายามทำตัวให้ลอย ส่วนดำน้ำต้องพยายามทำให้จม ว่ายน้ำต้องออกแรงพุ้ยน้ำไปข้างหน้า ดำน้ำต้องลอยตัวนิ่งๆกอดอกไว้อย่าออกแรง ว่ายน้ำต้องกลั้นหายใจได้นานๆ แต่กฎเหล็กของการดำน้ำคือห้ามกลั้นหายใจ เป็นต้น
• Face Your Fear ในสมองเรามีระบบหนึ่งเรียกว่า Long Term Potentiation (LTP) เวลาเซลส์สมองจะส่งสัญญาณเพื่อติดต่อกัน ความยากที่สุดคือการจับมือครั้งแรก แต่พอจับกันได้แล้ว การคุยครั้งต่อๆไปจะง่ายขึ้น ยิ่งทำยิ่งเก่ง หากในมุมกลับกัน เวลาเราเกิดประสบการณ์ความกลัว เจ้า LTP ที่ว่าก็ดันไปช่วยส่งเสริมความกลัวนี้ให้แข็งแกร่งยิ่งขึ้นเช่นกัน ยิ่งเวลาผ่านไปยิ่งกลัวหนักและกลัวง่ายกว่าเดิม วิธีแก้ก็คือเราต้องสะกัด LTP ให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเร็วได้หลังความกลัวนั้นเกิดขึ้น

อ้อ ที่บอกมาตอนต้นว่าผมเป็นคนว่ายน้ำไม่เก่งและไม่ชอบว่ายน้ำ ขออวดสักนิดว่าปัจจุบันนี้ผมว่ายน้ำวันละ 1-2 กิโลเกือบทุกวันเลยครับ!