ขี้ฝุ่น
“คำว่ารักมันกลายเป็นฝุ่นไปแล้ว…” ผู้แต่งเพลง “ฝุ่น” ของบิ๊กแอส เปรียบเปรยความรักที่มันไร้ค่า ไร้ความหมายดัง “ฝุ่น”!
เมื่อก่อนเรามักมอง “ฝุ่น” เป็นเรื่องขี้ผง ไม่มีค่า ไม่มีความหมาย
วันนี้พวกเราคงปฏิเสธไม่ได้ว่า “ฝุ่น” นั้นส่งผลกระทบอย่างมหาศาลต่อชีวิตพวกเราขนาดไหน
ทั้งในชีวิตส่วนตัวและชีวิตการทำงาน มีหลายครั้งที่เราขาดความรู้สึกเร่งด่วน มองข้ามสัญญาณบอกเหตุเล็ก ๆ และไม่คิดจะลุกขึ้นมาทำอะไรกับมัน จนสุดท้ายกลับกลายเป็นปัญหาใหญ่จนทำให้ตัวเราหรือองค์กรล่มสลาย
John Kotter กูรูด้านการเปลี่ยนแปลง พูดถึงเรื่องนี้โดยใช้คำว่า “Lack a Sense of Urgency” หรือ “ขาดความรู้สึกเร่งด่วน” ซึ่งเกิดจาก 1) ไม่เห็นความจำเป็นของการเปลี่ยนแปลง หรือ 2) อยู่แบบเดิมดีจะตาย เปลี่ยนไปเดี๋ยวยุ่ง พูดง่าย ๆ ก็คือ “เฉื่อย”
อาการ “เฉื่อย” เกิดจากสาเหตุ 8 ประการคือ
- ขาดวิกฤติ
- เคยตัว ไม่อยากเปลี่ยนนิสัย
- มองโลกในแง่ดี
- วัดผลไม่ตรงจุด
- ขาด Feedback จากโลกภายนอก
- วัฒนธรรมลงโทษผู้บอกข่าวร้าย
- ไม่ติดตาม ไม่อยากอยากฟังข่าวร้าย
- ผู้นำปิดบังความจริง
ไม่มีใครอยากเป็นคนเฉื่อย แต่ไม่น่าเชื่อว่าหลายครั้งเราขาดวิกฤติ หรือมองโลกในแง่ดีเกินไปจริง ๆ ตัวอย่างเช่นคนปั่นจักรยานหรือวิ่งในสวนสาธารณะในวันที่ค่าฝุ่นพิษพุ่งปรี๊ด
หากเปรียบกับองค์กร แม้จะมีสัญญาณบอกเหตุว่ายอดขายตก ลูกค้าไม่พึงพอใจ คู่แข่งเพิ่ม แต่ทุกคนในองค์กรก็ยังเอ็นจอยในความสำเร็จในอดีตและดำเนินชีวิตตามปรกติแบบเดิม ๆ
พฤติกรรมแบบไหนที่เป็นสัญญาณบอกว่าเรากำลัง “เฉื่อย”
- ประชุม ๆ ๆ เกี่ยวกับปัญหา แต่เดินออกจากห้องประชุมโดยไม่มีข้อสรุป
- มุ่งไปที่หาคนผิด มากกว่าหาวิธีเปลี่ยนแปลง
- กระจายงานสำคัญให้คนไม่สำคัญทำ
- เสียเวลาไปกับการเตรียมข้อมูลและหาเหตุผลนานาประการว่าทำไมต้องเปลี่ยน
- โอเคกับการแก้ปัญหาช้าไม่มีคุณภาพ
- ตกลงร่วมกันแต่สุดท้ายไม่ทำ
- ใช้เวลาเยอะพูดถึงแต่ปัญหาแต่ไม่พูดถึงทางออก
- เป็นห่วงแต่ทีมหรือพวกพ้องตนเองมากกว่าภาพรวม
ถ้าไม่อยาก “เฉื่อย” ต้องลุกขึ้นมาปัดฝุ่น
- แยกให้ได้ว่าอันไหนเป็นสัญญาณบอกเหตุที่สำคัญ และอันไหนเป็นเพียงแค่ปัญหา
- ผู้นำต้องลงมาจับงานที่เป็นสัญญาณบอกเหตุสำคัญเอง
- เก็บข้อมูลจากภายนอกพร้อมแชร์ข้อมูลให้ผู้เกี่ยวข้องทราบ แม้จะเป็นข้อมูลที่ทำให้เรากดดันก็ตาม
- พูดคุยกับทีมถึงแนวทางใหม่ วิสัยทัศน์ใหม่
- รับฟังข้อกังวลจากผู้เกี่ยวข้อง
- หาทีมช่วยสร้างวิสัยทัศน์ใหม่ให้สำเร็จเป็นจริง
- พูดถึงโอกาสที่เราจะต้องดีขึ้น
- พูดให้ทีมฟังถึงการเปลี่ยนแปลงที่เคยเกิดขึ้นในอดีตและย้ำให้รู้ว่า ครั้งนี้ต่างจากครั้งผ่าน ๆ มาอย่างไร
ทำได้ตาม 8 ข้อนี้ John Kotter บอกว่าเรื่องฝุ่น จะกลับไปเป็นเรื่องขี้ผงอย่างแน่นอน!